Trong văn hóa Việt Nam, mâm ngũ quả là một biểu tượng của sự phát triển, hài hòa và cân bằng trong cuộc sống. Ngũ quả không chỉ là một sự kết hợp đẹp mắt của năm loại quả khác nhau, mà còn là một cách người Việt thể hiện lòng tôn kính với nguyên tắc Phong Thủy – khoa học tinh thần hướng đến sự hài hòa giữa con người và môi trường xung quanh. Trong bài viết này hãy cùng Chuyên Giúp Việc tìm hiểu những ý nghĩa phong thủy của mâm ngũ quả.
Mâm ngũ quả là gì?
Mâm ngũ quả là một mâm trái cây với khoảng 5 loại quả khác nhau. Chúng thường được nhiều gia đình Việt bày biện trên bàn thờ tổ tiên trong ngày Tết Nguyên Đán. Mỗi loại trái cây trưng trên ngũ quả thường mang một ý nghĩa khác nhau thông qua tên gọi, màu sắc của chúng cũng như cách sắp xếp.
Tại sao mâm ngũ quả thường có 5 loại quả
Nguyên Tắc Ngũ Hành: Trong triết học Đông Á, có khái niệm về “Ngũ Hành”. Nó bao gồm ngũ đại yếu tố – Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, và Thổ. Ngũ quả sử dụng năm loại quả để tượng trưng cho năm nguyên tắc này. Ví dụ, mận thường đại diện cho nguyên tắc Kim, mãng cầu cho Thủy, lê cho Mộc, lựu cho Hỏa, và cam cho Thổ. Sự kết hợp này thể hiện sự cân bằng của các nguyên tắc Ngũ Hành.
Nguyên Tắc Phong Thủy: Ngũ quả tuân theo nguyên tắc Phong Thủy để đảm bảo sự hài hòa và cân bằng trong cuộc sống. Năm loại quả được chọn dựa trên nguyên tắc này để tạo ra một cấu trúc ngũ quả thẩm mỹ và cân bằng về màu sắc và hình dáng.
Sự Tương Tác Với Mùa Vụ: Năm loại quả thường được chọn dựa trên mùa vụ, để đảm bảo tính tươi ngon và sự phù hợp với thời gian. Ngũ quả thường được làm mới thường xuyên, tuân theo thời kỳ và mùa vụ cụ thể.
Ý nghĩa của mâm ngũ quả
Ngũ quả là một biểu tượng của sự phát triển và thịnh vượng. Ngũ quả ngày Tết thường được tượng trưng với 5 loại trái cây khác nhau và với người Việt thì con số 5 tượng trưng cho mong muốn được ngũ phúc lâm môn: Phú (giàu có, nhiều của cải); Quý (phẩm chất sang trọng); Thọ (sống lâu trăm tuổi); Khang (có thật nhiều sức khỏe); Ninh (cuộc sống bình an).
Các loại quả trên mâm ngũ quả và ý nghĩa của nó
- Lê: Ngọt thanh, vạn sự thuận lợi, gặt hát quả ngọt.
- Lựu: Nhiều hạt với ý nghĩa đông con nhiều cháu.
- Đào: Lộc trời, Tuổi thọ, Sức khỏe dồi dào.
- Phật thủ: Hình dạng giống bàn tay Phật, che chở gia đạo hạnh phúc, tránh các điều không may.
- Táo (táo tây, táo ta, táo tàu): Phú quý, giàu sang.
- Hồng: Hồng phát, thành đạt.
- Bưởi: Thơm tho, đẩy lùi xui xẻo mang đến năng lượng tươi mới, may mắn cho gia đình.
- Nải chuối: Bao bọc, che chở, con cháu đầy đàn.
- Na / Mãng cầu: Cầu chúc mọi sự như ý năm mới.
- Trứng gà (Lê ki ma): Lộc trời cho.
- Cam, quất: Đọc theo âm Hán sẽ gần giống với chữ “cát” – Đại Cát, Cát tường với ý nghĩa sung túc, ăn nên làm ra.
- Thanh Long: Thăng tiến như rồng bay lên trời.
Mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc
Trong mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Bắc, nải chuối xanh lúc nào cũng được bày ở vị trí dưới cùng giống như một bàn tay nâng đỡ, thể hiện sự che chở và bao bọc cho gia chủ. Hình dáng nải chuối cong nhẹ ôm lấy các loại trái cây khác mang theo ý nghĩa đùm bọc, sum vầy hạnh phúc. Hơn nữa 1 nải chuối bao gồm nhiều quả chuối cũng thể hiện sự sinh sôi, con cháu đầy đàn. Quả bưởi vàng, phật thủ sẽ được đặt ở chính giữa nải chuối, còn các loại quả khác sẽ được xếp xung quanh mâm sao cho cân đối, hài hòa về màu sắc hợp phong thủy.
Mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Trung
Ngũ quả miền Trung khá đơn giản và không cầu kỳ. Người ta thường bày trí những quả có hình dáng to, nặng ở dưới cùng. Và những loại quả nhỏ được xếp ở trên sao cho ngũ quả cân đối, đẹp mắt là được.
Về các loại trái cây thường được sử dụng trong mâm cỗ ở miền Trung là: bưởi, hồng, lựu, dưa hấu, chuối, na, nho, lê, … Bên cạnh đó, người miền Trung còn chú ý sử dụng bưởi còn nguyên cành lá, điểm xuyết mâm cỗ bằng hoa, lá chuối, nhánh trầu cau, …
Mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Nam
Cách bày biện ngũ quả ngày Tết miền Nam cũng khá đơn giản. Nhưng nó đòi hỏi sự hài hòa về màu sắc và cân đối. Người miền Nam thường xếp những loại quả to, nặng và xanh ở phía dưới. Còn những quả nhỏ và chín thì lên trên. Đặc biệt, cần phải bày trí mâm sao cho giống ngọn tháp, cặp dưa hấu được bày riêng ở 2 bên mâm.
Gần như bất kỳ loại trái cây nào có thể ăn được hoặc chế biến được thì ở miền Nam đều có thể đặt lên mâm cỗ. Dẫu vậy, nơi đây vẫn thường dùng một số loại quả đặc trưng để đặt vào trong mâm cỗ như bưởi, dưa hấu, ổi, mận, hồng xiêm, táo, …
Những lưu ý kiêng kỵ khi chuẩn bị mâm ngũ quả ngày Tết
- Tránh Đặt Trái Cam Cùng Trái Lựu: Theo quan điểm Phong Thủy, không nên đặt trái cam cùng trái lựu trên cùng một mâm ngũ quả, vì nó được xem là không may mắn.
- Chuẩn Bị Mâm Sạch Sẽ: Mâm ngũ quả cần được làm sạch sẽ và sáng bóng, để thể hiện sự tôn trọng và kết hợp tinh tế.
- Thờ Cúng Đúng Cách: Khi đặt ngũ quả trên bàn thờ tổ tiên, cần thờ cúng đúng cách và tôn trọng. Không nên đụng vào hoặc bóc quả ra ăn trên mâm thờ.
- Tránh Sử Dụng Quả Thối Hỏng: Không nên sử dụng quả thối hỏng hoặc không tươi ngon trên mâm. Vì điều này không chỉ làm mất sự tươi mới mà còn có ý nghĩa tiêu trừ lương tâm.
- Không lựa chọn những quả có mùi nặng như sầu riêng, …
Câu hỏi tham khảo
Ngũ quả gồm những quả gì
Ngũ quả của người miền Bắc gồm chuối, bưởi, đào, hồng, quýt 5 loại quả tiêu biểu tượng trưng cho 5 điều may mắn Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh
Người miền Trung sẽ thường chọn các loại quả như: chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài, Phật thủ, bưởi, cam, … để bày biện thành ngũ quả.
Ngũ quả của người Nam Bộ sẽ gồm có 5 loại quả: mãng cầu xiêm, quả dừa, trái đu đủ, quả xoài, quả sung.
Mâm ngũ quả thường được sử dụng trong những dịp nào ngoài ngày Tết?
Mâm ngũ quả thường xuất hiện trong các dịp lễ hội, cúng lễ, và cuộc sống hàng ngày để thể hiện lòng kính trọng và tôn trọng đối với tổ tiên và giá trị tâm linh.
Có nên sử dụng hoa quả giả để bày mâm ngũ quả?
Theo quan niệm của người việt, bày đồ giả như thế là không tôn trọng thần linh, tổ tiên. Vậy nên bạn hãy chọn mua hoa quả chín thật bạn nhé!
Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có những cách trưng bày mâm ngũ quả ngày Tết hiệu quả nhất. Truy cập ngay Chuyên Giúp Việc để không bỏ lỡ những bài viết hấp dẫn của chúng tôi.
Ảnh: Canva
Xem thêm:
- Nguồn Gốc, Ý Nghĩa Và Những Sự Thật Thú Vị Về Tết Trung Thu 2023
- Bí Quyết Nấu Chè Đậu Xanh Truyền Thống Thơm Ngon Mát Lạnh
- Gợi Ý Những Cách Cắm Hoa Hồng Đẹp Nghệ Thuật Đơn Giản Nhất
Bài Viết Trước Gợi Ý Top 10 Món Ăn Mùa Đông Ấm Áp, Siêu Ngon |
Bài Viết Sau Tổng hợp Thực Đơn 7 Ngày: Đánh Bại Mỡ Bụng Cấp Tốc |