Giúp việc gia đình – Công việc vất vả nhưng ít được coi trọng
Giúp việc gia đình là một trong những công việc không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, đặc biệt ở các thành phố lớn, nơi nhịp sống hối hả khiến nhiều gia đình không có đủ thời gian để tự tay lo toan việc nhà. Người giúp việc đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn không gian sống sạch sẽ, chăm sóc trẻ nhỏ, hỗ trợ người cao tuổi và thậm chí đảm nhận cả việc nấu ăn, giặt giũ, mua sắm thực phẩm. Nhờ có họ, các gia đình có thể yên tâm tập trung vào công việc, sự nghiệp mà vẫn duy trì một tổ ấm ngăn nắp, trật tự.
Tuy nhiên, dù công việc này đòi hỏi sự tận tụy và kỹ năng, xã hội vẫn chưa thực sự đánh giá đúng giá trị của nghề giúp việc. Nhiều người vẫn giữ quan niệm rằng đây chỉ là công việc lao động phổ thông, không cần trình độ, không có gì đáng trân trọng. Điều này dẫn đến việc mức lương của người giúp việc luôn là chủ đề gây tranh cãi. Có người cho rằng lương của họ khá cao so với những công việc khác không yêu cầu bằng cấp. Ngược lại, không ít người cho rằng mức thu nhập này chưa thực sự tương xứng với khối lượng công việc mà họ phải đảm nhận hàng ngày.
Vậy thực tế mức lương của nghề giúp việc gia đình hiện nay là bao nhiêu? Và liệu số tiền mà họ nhận được có thực sự xứng đáng với công sức bỏ ra? Đây là câu hỏi không chỉ liên quan đến quyền lợi của người lao động mà còn phản ánh cách xã hội nhìn nhận và đánh giá về công việc này. Hãy cùng Chuyên Giúp Việc tìm hiểu về vấn đề này.
Mức lương giúp việc hiện nay
Mức lương trung bình của nghề giúp việc tại Việt Nam
Mức lương của người giúp việc phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại hình công việc, khu vực làm việc, kinh nghiệm và yêu cầu từ gia chủ. Hiện nay, mức thu nhập trung bình của nghề giúp việc gia đình có sự phân hóa rõ rệt:
Giúp việc toàn thời gian (ăn ở lại nhà chủ): Khoảng 7 – 12 triệu đồng/tháng, tùy theo khối lượng công việc và yêu cầu từ gia đình thuê. Nếu công việc chỉ đơn thuần là dọn dẹp, nấu ăn, mức lương thường dao động từ 7 – 9 triệu/tháng. Trong khi đó, nếu phải kiêm thêm chăm sóc trẻ nhỏ, người già hoặc làm việc cho gia đình có yêu cầu cao, lương có thể lên đến 12 triệu/tháng, thậm chí hơn.
Giúp việc theo giờ: Dao động trong khoảng 50.000 – 100.000 đồng/giờ, tùy thuộc vào địa điểm và thời gian làm việc. Ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, mức giá trung bình thường cao hơn so với các tỉnh lẻ. Nếu làm việc theo gói cố định theo tuần hoặc tháng, tổng thu nhập có thể dao động từ 8 – 15 triệu/tháng, tùy theo số giờ làm việc mỗi ngày.
Chăm sóc người già, trẻ nhỏ: Công việc này yêu cầu nhiều kỹ năng hơn, do đó mức lương cũng cao hơn so với giúp việc thông thường. Mức lương trung bình 8 – 12 triệu/tháng, đặc biệt nếu chăm sóc người bệnh, người già mất khả năng tự chăm sóc, lương có thể cao hơn do tính chất công việc vất vả, đòi hỏi sự tận tâm.
Chênh lệch mức lương giữa thành phố lớn và tỉnh lẻ: Ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, mức lương trung bình thường cao hơn từ 1,5 – 2 lần so với khu vực tỉnh lẻ do chi phí sinh hoạt đắt đỏ hơn. Trong khi tại các thành phố lớn, lương giúp việc toàn thời gian có thể lên đến 12 triệu/tháng, thì ở các tỉnh chỉ khoảng 5 – 7 triệu/tháng.
Các yếu tố ảnh hưởng đến mức lương
Mức lương của người giúp việc không cố định mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, có thể kể đến như:
Kinh nghiệm và tay nghề: Những người có kinh nghiệm lâu năm, quen thuộc với công việc dọn dẹp, nấu ăn ngon, chăm sóc trẻ em hoặc người già sẽ có mức lương cao hơn. Giúp việc có kỹ năng đặc biệt như chăm sóc trẻ sơ sinh, massage cho người lớn tuổi hoặc biết sử dụng máy móc hiện đại thường được trả lương cao hơn so với người mới vào nghề.
Tính chất công việc: Nếu chỉ đơn thuần lau dọn, giặt giũ, nấu ăn thì mức lương sẽ ở mức trung bình. Nhưng nếu công việc yêu cầu chăm sóc người bệnh, trông trẻ nhỏ 24/24, làm việc với gia đình có yêu cầu cao về nấu ăn, vệ sinh thì lương sẽ cao hơn.
Chủ nhà có tâm hay không: Không phải gia đình nào cũng đối xử công bằng với người giúp việc. Có những chủ nhà rất tôn trọng và sẵn sàng trả lương xứng đáng, thưởng thêm lễ Tết, nhưng cũng có nơi cố tình ép giá, giao nhiều việc nhưng trả lương thấp. Một số trường hợp còn chậm trả lương, giữ giấy tờ của giúp việc để ép làm lâu dài.
Mùa cao điểm – thấp điểm: Dịp cận Tết, nhu cầu tìm giúp việc tăng cao, nhất là các công việc dọn dẹp, chăm sóc nhà cửa để chuẩn bị đón năm mới. Vì thế, mức lương của người giúp việc thời điểm này thường cao hơn, thậm chí có thể tăng gấp đôi so với ngày thường. Một số người sẵn sàng trả 800.000 – 1 triệu/ngày cho những người nhận làm xuyên Tết. Ngược lại, vào những tháng thấp điểm như giữa năm, nhu cầu ít hơn, mức lương cũng có thể giảm nhẹ.
Nhìn chung, nghề giúp việc gia đình không hề đơn giản, đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỹ năng và cả sức khỏe tốt. Tuy nhiên, mức lương của công việc này vẫn còn nhiều bất cập, chưa thực sự được xã hội công nhận đúng với công sức mà họ bỏ ra.
Mức lương người giúp việc hiện nay có xứng đang với công sức bỏ ra?
Khối lượng công việc nhiều nhưng thu nhập chưa cao
Nhiều người vẫn nghĩ rằng giúp việc gia đình là công việc đơn giản, chỉ cần dọn dẹp nhà cửa, nấu ăn, giặt giũ. Nhưng thực tế, công việc của họ nặng nhọc và yêu cầu cao hơn nhiều.
Đảm nhiệm nhiều công việc cùng lúc: Người giúp việc không chỉ quét dọn, lau nhà, rửa bát mà còn phải chăm sóc trẻ nhỏ, nấu ăn theo yêu cầu, giặt giũ quần áo, thậm chí hỗ trợ chăm sóc người già. Nhiều gia đình giao thêm công việc như đi chợ, trông nom thú cưng, tưới cây, dạy học cho trẻ, nhưng mức lương không thay đổi.
Làm việc cả ngày, ít có thời gian nghỉ ngơi: Đối với giúp việc toàn thời gian, việc phải túc trực 24/24, sẵn sàng làm theo yêu cầu của chủ nhà khiến họ gần như không có thời gian riêng tư. Đặc biệt, với những gia đình có trẻ nhỏ hoặc người già cần chăm sóc, người giúp việc thường phải thức khuya, dậy sớm để phục vụ, dẫn đến kiệt sức.
Không được tăng lương dù công việc nhiều hơn: Nhiều trường hợp, chủ nhà thỏa thuận công việc ban đầu chỉ là dọn dẹp, nấu ăn, nhưng khi vào làm, họ yêu cầu giúp việc trông trẻ, chăm sóc người ốm mà không tăng lương. Nếu từ chối, người giúp việc có thể bị quát mắng, thậm chí mất việc.
Những khó khăn mà người giúp việc phải đối mặt
Không chỉ đối mặt với khối lượng công việc lớn, người giúp việc còn gặp phải nhiều khó khăn trong công việc, cả về thể chất lẫn tinh thần.
Áp lực tâm lý: Dù là công việc chân chính, nhưng nhiều người giúp việc vẫn bị coi thường, bị gọi bằng những từ ngữ không tôn trọng như “ô-sin”, “người làm”. Một số chủ nhà không coi giúp việc như một thành viên trong gia đình mà luôn giữ khoảng cách, ra lệnh một cách thô lỗ, thậm chí trách mắng nặng lời.
Làm việc quá giờ nhưng không có lương tăng ca: Đối với giúp việc toàn thời gian, dù hợp đồng chỉ ghi làm việc 8 – 10 tiếng/ngày, nhưng thực tế, nhiều người phải làm việc từ sáng sớm đến tối khuya mà không được trả thêm tiền.
Không có chế độ bảo hiểm, không có ngày nghỉ cố định: Vì hầu hết giúp việc gia đình đều làm việc theo dạng thỏa thuận cá nhân, không có hợp đồng lao động chính thức, nên họ không được hưởng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội hay các chế độ phúc lợi khác. Ngày nghỉ cũng không cố định, nhiều người làm liên tục cả tháng mà không có thời gian nghỉ ngơi.
Bị quỵt lương, đối xử không công bằng: Một số trường hợp giúp việc bị chủ nhà giữ lương, không trả đúng hạn hoặc thậm chí quỵt lương với lý do vô lý. Nếu không có hợp đồng rõ ràng, người giúp việc rất khó đòi lại quyền lợi của mình.
Trường hợp giúp việc nhận lương cao nhưng vẫn không hài lòng
Mức lương cao chưa chắc đồng nghĩa với sự hài lòng trong công việc. Một số người giúp việc dù được trả lương 10 – 15 triệu/tháng, nhưng vẫn cảm thấy áp lực và không hạnh phúc vì nhiều lý do:
Chủ nhà khó tính, thường xuyên quát mắng, soi mói: Nhiều người giúp việc phàn nàn rằng họ phải làm việc dưới sự giám sát khắt khe của chủ nhà. Mọi hành động đều bị soi xét, từ cách lau nhà, rửa bát, đến cách nấu ăn, chăm sóc trẻ. Một số chủ nhà thậm chí còn đặt camera theo dõi giúp việc 24/24, khiến họ luôn cảm thấy căng thẳng và áp lực.
Công việc quá nặng, không có thời gian nghỉ ngơi: Những người giúp việc nhận mức lương cao thường phải làm việc trong gia đình có yêu cầu rất cao. Họ không chỉ làm việc nhà mà còn phải chăm sóc trẻ nhỏ, người già, kiêm luôn cả đi chợ, nấu ăn, giặt giũ, dọn dẹp. Khối lượng công việc quá lớn khiến họ không có thời gian nghỉ ngơi, sức khỏe suy giảm nhanh chóng.
Không được đối xử như con người mà chỉ như “người giúp việc”: Một số gia đình giàu có thuê giúp việc nhưng không coi trọng nhân viên của mình. Họ không cho giúp việc ăn cùng bàn, không cho sử dụng một số không gian trong nhà, thậm chí yêu cầu giúp việc mặc đồng phục để phân biệt với các thành viên trong gia đình. Điều này khiến nhiều người giúp việc cảm thấy tủi thân, mặc dù nhận lương cao nhưng vẫn không có được sự tôn trọng mà họ xứng đáng.
Nghề giúp việc xứng đang được tôn trọng
Giúp việc gia đình không đơn thuần là một công việc lao động chân tay, mà còn đòi hỏi sự tận tâm, kiên nhẫn và kỹ năng chuyên môn. Để chăm sóc tốt một đứa trẻ, người giúp việc không chỉ cần biết dọn dẹp, nấu ăn mà còn phải hiểu tâm lý trẻ, biết cách dỗ dành, giáo dục. Chăm sóc người già không chỉ là hỗ trợ sinh hoạt mà còn cần sự đồng cảm, quan tâm để giúp họ có một tinh thần thoải mái.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy mức lương hiện nay vẫn chưa phản ánh đúng công sức mà những người giúp việc bỏ ra. Họ làm việc từ sáng đến tối, đảm nhận đủ thứ việc trong nhà nhưng vẫn bị xem là “người làm thuê”, ít được trân trọng. Không ít người giúp việc dù giỏi giang, chăm chỉ nhưng vẫn bị chủ nhà soi mói, đánh giá thấp.
Cần thay đổi từ cả hai phía
Để nghề giúp việc được nhìn nhận đúng giá trị, cần có sự thay đổi từ nhiều phía:
Người giúp việc cần nâng cao kỹ năng và chuyên môn hóa công việc: Khi có kỹ năng tốt, biết cách làm việc chuyên nghiệp, giao tiếp lịch sự và ứng xử khéo léo, người giúp việc sẽ tạo được sự tin tưởng và có cơ hội nhận mức lương cao hơn.
Chủ nhà cần trả lương xứng đáng, đối xử công bằng: Nếu chủ nhà hiểu rằng giúp việc là một nghề quan trọng, trả lương tương xứng với công sức và tôn trọng người lao động, mối quan hệ giữa hai bên sẽ trở nên tốt đẹp hơn. Một người giúp việc hài lòng, làm việc với tinh thần thoải mái sẽ đem đến chất lượng phục vụ tốt hơn.
Xã hội cần thay đổi góc nhìn về nghề giúp việc: Đã đến lúc xã hội nhìn nhận đây là một nghề chính đáng, có giá trị và xứng đáng được tôn trọng như bao ngành nghề khác. Khi người giúp việc được xem trọng, họ sẽ có động lực để làm việc tận tâm hơn, góp phần giúp cuộc sống của nhiều gia đình trở nên thuận lợi và hạnh phúc hơn.
Nghề giúp việc không chỉ là “dọn dẹp, nấu nướng”, mà là một phần quan trọng giúp duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội. Sự tôn trọng dành cho nghề này không chỉ là trách nhiệm của chủ nhà, mà còn là sự thay đổi nhận thức chung của cả cộng đồng. Chỉ khi đó, những người giúp việc mới thực sự cảm thấy tự hào về công việc của mình, cống hiến hết mình và tạo ra những giá trị tốt đẹp hơn cho xã hội.
